دعاوی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری

 

#اول
زمان: خرداد ۱۳۳۱
موضوع: ملی شدن صنعت نفت
شکایت: انگلیس علیه ایران
مبنای صلاحیتی: اعلامیه ایران در ۱۹۳۲م مبنی‌بر پذیرش صلاحیت اجباری دیوان
نتیجه: رد دعوا توسط دیوان به دلیل عدم احراز صلاحیت خود به رسیدگی

 

#دوم
زمان: خرداد ۱۳۵۹
موضوع: گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکا
شکایت: آمریکا علیه ایران
مبنای صلاحیتی: کنوانسیون‌های وین ۱۹۶۱م (حقوق و روابط دیپلماتیک) و ۱۹۶۳م (حقوق و روابط کنسولی) و پیمان مودت ایران-آمریکا
نتیجه: عدم حضور ایران در فرایند رسیدگی؛ محکومیت ایران؛ فیصله موضوع با توافق الجزایر

 

#سوم
زمان: اردیبهشت ۱۳۶۸
موضوع: انهدام ایرباس
شکایت: ایران علیه آمریکا
مبنای صلاحیتی: پیمان مودت ایران-آمریکا
نتیجه: مصالحه ایران و آمریکا در پرداخت غرامت ورای فرایند رسیدگی و در میانه آن

 

#چهارم
تاریخ: آبان ۱۳۷۱
موضوع: حمله آمریکا به سکوهای نفتی ایران 
شکایت: ایران علیه آمریکا و دعوای متقابل آمریکا علیه ایران
مبنای صلاحیتی: پیمان مودت ایران-آمریکا
نتیجه: رأی بینابینی دیوان و رد کردن اتهام طرفین نسبت به یکدیگر

 

#پنجم
زمان: خرداد ۱۳۹۵
موضوع: ضبط دو میلیارد دلار از دارایی‌های بانک مرکزی ایران
شکایت: ایران علیه آمریکا
مبنای صلاحیتی: پیمان مودت ایران-آمریکا
نتیجه: درحال رسیدگی

 

#ششم
زمان: تیر‌ ۱۳۹۷
موضوع: تحریم‌های آمریکا علیه ایران
شکایت: ایران علیه آمریکا
مبنای صلاحیتی: پیمان مودت ایران-آمریکا
نتیجه: دستور موقت توقف بخشی از تحریم‌ها تا زمان اتمام رسیدگی و صدور رای نهایی

 

توضیحات:

 

۱. دیوان بین‌المللی دادگستری (International Court of Justice) مستقر در شهر لاهه کشور هلند، رکن قضایی سازمان ملل متحد، و اساسنامه آن جزء لاینفک منشور ملل متحد است.

 

۲. منظور از مبنای صلاحیتی، صلاحیتی است که یک دیوان بین‌المللی برای رسیدگی به دعاوی دارد.
این صلاحیت از جانب طرف‌های دعوا به طور اختیاری، پیش یا پس از وقوع اختلاف، به طور یکجانبه یا در قالب توافق و کنوانسیون، اعطا می‌شود و بدون آن امکان طرح شکایت از جانب کشورها و رسیدگی به دعوای حقوقی از جانب دیوان وجود ندارد.

 

۳. «پیمان مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» بین آمریکا و ایران در زمان ریاست جمهوری آیزنهاور و نخست‌وزیری حسین علا در سال ۱۳۳۴ه.ش/۱۹۵۵م امضا شد که به موجب آن، رسیدگی به دعوای ناشی از اختلافات تفسیر یا اجرای توافق، در دیوان بین‌المللی دادگستری قابل طرح است.
پمپئو در روز صدور رای موقت دیوان در ۱۳۹۷/۷/۱۱ خروج آمریکا از این پیمان را رسما اعلام کرد که اثر آن طبق توافق، یکسال پس از اعلام یعنی در ۱۳۹۸/۷/۱۱ اعمال گشت.

 

۴. اگرچه طبق آنچه از نظر گذشت، ایران همواره تلاش داشته تا با مراجعه به نهادهای بین‌المللی در راستای احقاق حقوق خود گام بردارد، اما مشکل اصلی و همیشگی، ضعف شکلی و محتوایی در توافقات منعقده بوده است. به عبارت دیگر، هرچقدر که وکلای ایران در دفاعیات حقوقی، خوب عمل نموده‌اند، مذاکره کنندگان ایرانی که تنظیم متون توافق را برعهده داشتند، فاجعه آفریده و کار را سخت کرده‌اند.

 

۵. آخر آنکه حقوق بین‌الملل با تمام ظریفیت‌هایی که در حفظ و احیاء حقوق دولت‌ها می‌تواند ایفا کند، تنها یک «کارت» در حوزه روابط بین‌الملل است و آنچه حرف اول و آخر را در مناسبات جهان می‌زند، قدرت است. در این خصوص در سخنرانی «مناسبات حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل» بیشتر توضیح داده‌ام:

t.me/GhadiriNetwork/3128

گرگ آبی

 

‏۱. جان کری در مصاحبه‌ای گفته بود «تفاوت ما با ترامپ در این است که او اول از برجام خارج شد، بعد به ایران فشار آورد، درحالیکه هدف ما این بود که اول برای کنترل رفتار منطقه‌ای ایران، آن را تحت فشار بگذاریم و اگر زیربار نرفت، از توافق خارج شویم».

‏۲. ماشه‌ای که ترامپ چکاند، به دلیل خروجش از برجام عمل نکرد. حال با آمدن بایدن، قرار است آمریکا منت سر ایران گذاشته، وارد برجام شود تا با دست خود پنجه‌اش را دوباره روی ماشه بگذاریم.

‏۳. فارغ از باید و نباید مذاکره مجدد و چگونگی آن در فرض ضرورت به انجام، این تیم و این دولت که آلوده به توافق‌های ننگینی چون الجزایر، استرداد دعوای انهدام ایرباس، کرسنت، سعدآباد، توافق تجاری با ترکیه و برجام است، صلاحیت و حق توافقی ساده درخصوص واردات کالای مصرفی را هم ندارد، چه رسد به فراتر از آن.

‏۴. یکی از علل تعجیل منجر به حفره‌های کنونی برجام، تلاش برای رساندن آن به پیش از انتخابات مجلس دهم بود.
اکنون و درشرایطی که اندکی به انتخابات ریاست جمهوری و حذف همیشگی جریان لیبرال از سپهر سیاسی کشور مانده، بی‌تردید با تقلای بقاء به هر قیمت، توافق و قماری فاجعه‌بارتر رخ خواهد داد.

‏۵. لازمه هر عقب‌نشینی، ظاهرسازی انقلابی است؛ کمااینکه دولت همواره از این حربه استفاده کرده.
عباراتی چون «می‌خواهیم ماشه را از توافق حذف کنیم» و «باید همه تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران برای همیشه برداشته شود»، دانه پاشی‌ و بهانه‌هایی است با هدف شکستن قبح مذاکره و تحقق معامله.

‏۶. تعلیق تحریم‌های قطعنامه پابرجاست. آنچه ترامپ کاشته «ثانویه» است و بایدن برای رفع آن نیازی به توافق با ایران و بازگشت به برجام ندارد.
یکجانبه آمده و یکجانبه هم باید برداشته شود.
گروگیری این تحریم‌ها برای تحمیل توافق جدید، گویای خباثت طرف مقابل و خوابی است که برای ایران دیده‌.

‏۷. بایدن از ظرفیت تحریم و فشاری که ترامپ علیه ایران ساخته، نهایت بهره را خواهد برد، همچنانکه ترامپ از ظرفیت حقوقی‌ای که اوباما-بایدن در برجام ایجاد کرده بودند، حداکثر بهره را برد.
حمله به سیاست‌های یکدیگر کارکرد انتخاباتی داشت و قرار نیست آورده‌های دولت‌های قبل بلااستفاده بماند.

ایران، آمریکا و حقوق بین الملل

سخنرانی اینجانب با موضوع «ایران، آمریکا و حقوق بین الملل»

فرهنگسرای اندیشه، ۶ آذر ۹۷

شامل: ماهیت حقوق بین الملل، مناسبات حقوق بین الملل و روابط بین الملل، جنگ جهانی اول و دوم، جامعه ملل، سازمان ملل، شورای امنیت، بررسی حقوقی پرونده‌های لغو قرارداد تسلیحاتی با آمریکا، تسخیر سفارت آمریکا، توافق الجزایر، ایرباس، توافق سعد آباد و برجام.

دریافت فایل صوتی: t.me/GhadiriNetwork/2433

جدال احسن

این روزها بخشی از مصاحبه حسین دهباشی با شهرام رستمی (رئیس سابق ستاد ارتش و جانشین اسبق فرماندهی نیروی هوایی) دست به دست می گردد که وی در اظهاراتی عجیب مدعی سهوی بودن انهدام هواپیمای مسافربری ایرانی توسط ناو آمریکایی شده است.

t.me/iranoralhistory/1482

پاسخ مستند و مستدل در رد اظهارات آقای رستمی را البته حبیب احمد زاده منتشر نموده است که برای اهل تحقیق کافی و مکفی است.

t.me/iranoralhistory/1488 

اینجانب نیز در پست قبلی مطلبی در بررسی ابعاد حقوقی و سیاسی قضیه منتشر کرده ام که عنوانی مناسب تر از «برجام» برای فرجام آن نیافتم که البته چون ختم ناخوشایند پرونده منتسب به دولت و شخص آقای هاشمی است، آن را «برجام هاشمی» عنوان نهادم.

t.me/GhadiriNetwork/1354

اما آنچه مایلم اکنون نقل و شما را به شنیدم آن دعوت کنم به هفته گذشته اختصاص دارد و آن اینکه آقای دکتر محمد شریف، استاد اخراجی دانشگاه علامه در زمان آقای شریعتی، در کلاس درس «مکاتب حقوق بین الملل» در تبیین نظام ناعادلانه بین المللی، از جمله به قضیه ایرباس اشاره و بیان کردند «زمانی که سریاز بودیم، به ما یاد می دادند چگونه با چشم غیر مسلح، هواپیماهای میگ، فانتوم و میراژ را در آسمان از هم تشخیص دهیم، حال مسخره است که آمریکایی ها با آن همه تجهیزات ادعا می کنند هواپیمای مسافربری را با جنگنده اشتباه گرفته اند!».

برای ثبت در تاریخ!